24 сакавіка напярэдадні Вялікай светлай “Пасхі” на базе Вілейскага раённага Дома рамёстваў адбыўся абласны семінар па роспісу яек «Беларуская пісанка». На яго з’ехаліся 12 майстроў з розных куткоў сталічнай вобласці. Узначальвала дэлегацыю Ірына Мазюк – этнограф, філолаг, мастак, настаўнік Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў. Яна займаецца не толькі Беларускай пісанкай, але яшчэ і адраджае “Беларускую калыханку”, распрацавала некалькі беларускіх народных сімвалаў.
Семінар распачаўся з Палескай велікоднай песні, якую праспявала сама Ірына Васільеўна. Некалькі слоў прысвяціла непасрэдна этнічнаму ўзнікненню пісанкі, расказала і прывяла наглядныя прыклады. З вялікай цікавасцю і адказнасцю ўдзельнікі – майстры аднесліся да практычнай часткі семінара. Ірына Васільеўна паведаміла пра розныя тэхнікі пісанкі – гэта шкрабанка, крапанка і маляванка (васкаванне). Але, нягледзячы на іх разнастайнасць і хараство, асаблівую ўвагу аддалі тэхніцы малявання (васкаванне). Даспадобы прышліся яйкі, абкручаныя ніткамі.
“Гэта тая нітачка, якая знайшлася ў бабулі ў хаце, ёй у старыну абкручвалі яйкі – крыжыкам ці кветачкай. Абкручанае яйка кідалі ў цыбульныя лупінні і гэткім чынам атрымоўвалі непрамалёваныя месцы (малюначкі). Але гэта не выпадковыя ўзоры, яны неслі ў сабе салярную сімволіку”. – адзначыла Ірына Васільеўна.
Пакуль майстры стваралі свае асабістыя вобразы яек, Ірына Васільеўна адчыніла галоўную завесу. Фарбавалі яйкі настоем з альховых шышак, кары дуба, выкарыстоўвалі іржавае жалеза ў якасці закрапляльніка, капусны расол, які нельга было разбаўляць з вадой. Гэтую смесь трэба было настойваць два тыдні ў цёплым памяшканні. Так атрымоўвалі чорны колер. Ну і, канешне, для атрымання чырвонага колеру выкарыстоўвалі лупінні цыбулі, каб атрымаць празрыста-аранжавы колер выкарыстоўвалі моркву, бардовы – бурак. У нашым выпадку майстры фарбавалі яйкі ў цыбульным адвары. Потым пафарбаванае яйка трымалі над свечкай, дзеля таго каб звесці воск і атрымаць жаданы малюнак. Напрыканцы марапрыемства ўдзельнікі павіншавалі адзін аднаго з надыходзячым святам і абмяняліся яйкамі!
Дзякуючы семінару “Беларуская пісанка”, мы кожны год амаль што ў адзін і той жа час вяртаемся да традыцый нашых бацькоў, дзядоў і прадзедаў. І сёння мы з гонарам можам адказаць, што яйка зажыло па-новаму!
Наталля ПАСТАРНАК, навуковы супрацоўнік
раённага Дома рамёстваў.
Фота прадастаўлена аўтарам
